Ewa Winnicka "Angole"

 

Autorka: Ewa Winnicka

Tytuł: Angole

Wydawnictwo: Czarne

Seria: Reportaż

Rok wydania 2014

Kilka lat temu Ewa Winnicka udała się na Wyspy, bo chciała spisać losy młodych ludzi, którzy po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej masowo wyjeżdżali z kraju w poszukiwaniu lepszego życia. Siedząc w kawiarni, reporterka zobaczyła jednak ulotkę reklamującą wystawę zdjęć znalezionych na śmietniku. Fotografie małych dziewczynek w strojach krakowskich, zdjęcia z prywatek i uroczystości rodzinnych stały się nitką, która poprowadziła reporterkę do kłębka ówczesnej polskiej emigracji, do środowiska osób oscylujących wokół postaci generała Andersa. Tak powstała książka „Londyńczycy". Po latach dziennikarka postanowiła jednak powrócić do pozostawionego tematu i przyjrzała się współczesnym emigrantom.

W trzydziestu czterech rozmowach, ilustrowanych świetnymi zdjęciami Mariusza Śmiejka, Winnicka oddaje głos swoim bohaterom, nie komentuje, pozwala czytelnikowi na bezpośrednią konfrontację. Przekrój społeczny ukazany w reportażach jest ogromny, od pracujących w City grubych ryb po wyzyskiwanych robotników zatrudnionych w fabrykach,  wśród rozmówców są kobiety i mężczyźni, młodzież, osoby w średnim wieku i starsi, to daje nam panoramiczny obraz współczesnej emigracji.

Lubię taki bezpośredni reportaż, gdy mogę oko w oko stanąć z bohaterem, ale te historie, które udało się zebrać Winnickiej często powodowały, że chciałam odwrócić wzrok. Wstrząsająca jest historia Marcina, który w Polsce pracował w branży reklamowej, a w Anglii trafił do sortowni śmieci. Dzięki Rafałowi dowiecie się o nieludzkim traktowaniu uczniów w  prestiżowych boarding school, poznacie również historię Jacka, założyciela międzynarodowej firmy pogrzebowej, czy też Adama, nauczyciela zajmującego się w Londynie niepełnosprawnymi.

Trzydzieści cztery historie, istniało ryzyko, że będą się zlewać w jedną wielką rzekę skarg i zażaleń o wszelkich niesprawiedliwościach wynikających często ze stereotypów. Tak nie jest. Winnickiej udało się tak dobrać bohaterów, że każdy z nich coś po sobie zostawia w pamięci. Zastanawiające jest to, że na tylu rozmówców tak niewielu udało się osiągnąć sukces. Okazuje się jednak, że Polak nie zawsze potrafi.

W  reportażach Winnickiej znajdziecie również diagnozę społeczeństwa angielskiego poczynioną z perspektywy najeźdźców. W tych opowieściach widać, jak różnice kulturowe często są nie do pokonania.

„Angole" nie są lekturą przyjemną. Pozostaje po niej gorzki posmak. Polacy z książki Winnickiej uciekli z kraju, bo nie potrafili już tu żyć. Jak nie długi, to tęsknota za lepszym traktowaniem zmusiły ich do emigracji, ale zderzenie z rzeczywistością zagraniczną równie było bolesne. Udało się jedynie tym, którzy zacisnęli zęby.