Margareta Strömstedt "Astrid Lindgren. Opowieść o życiu i twórczości"

 

Autorka: Margareta Strömstedt

Tytuł: Astrid Lindgren. Opowieść o życiu i twórczości

Przekład: Anna Węglęńska

Wydawnictwo: Marginesy

Rok wydania: 2015

Gdy Boris Pankin, ambasador radziecki w Sztokholmie, na początku lat osiemdziesiątych powiedział Astrid Lindgren, że w Rosji są dwie książki, które szanująca się rodzina ma na swych półkach- Biblia i „Karlsson z Dachu", pisarka odpowiedziała: Nie wiedziałam, że Biblia jest u was tak popularna.

Ta anegdotka pokazuje, że najsławniejsza szwedzka pisarka dziecięca była osobą dowcipną i skromną. Po sukcesie, jaki przyniosły jej „Dzieci z Bullerbyn" i Pippi spokojnie mogła sobie pozwolić na luksusy, ale woda sodowa nie uderzyła jej do głowy i nadal żyła najzwyczajniej na świecie, odgrzewała na obiad risotto z poprzedniego dnia, wykorzystywała skórki chleba, piekła zapiekanki z resztek ryby i kartofli, które jej pozostawały po posiłkach. Nie znosiła marnotrawstwa.

Margareta Strömstedt nie zagłębiała się w życie prywatne szwedzkiej autorki, ale za to stworzyła pełnowymiarowy obraz Astrid- pisarki. Biografka wprawdzie w pierwszej części książki szczegółowo omawia dzieciństwo swojej bohaterki, dlatego, że to właśnie szczęśliwe lata spędzone w Näs, Vimmberly i Smålandii miały ogromny wpływ na twórczość mamy Pippi. Strömstedt opisuje zatem miejsca i pejzaże, które później znalazły się w książkach Astrid. Opisy ilustrowane są zdjęciami i rysunkami postaci stworzonych przez Lindgren. Możemy sobie zatem podpatrzeć, jak w rzeczywistości wyglądała willa Śmiesznotka albo zagrody w Bullerbyn. Ponadto biografka sięga do korzeni rodzinnych pisarki i opowiada anegdoty o dziadkach, tworząc przy tym tło społecznych stosunków panujących na przełomie XIX i XX wieku w Szwecji. Poznajemy osoby, które stały sie pierwowzorami powieściowego Emila, uroczego dziadka z Bullerbyn, dowiadujemy się jak narodziła się najsilniejsza i zadziorna ruda dziewczynka. Strömstedt nie tylko szuka pierwowzorów, ale również podsuwa czytelnikowi interpretacje historii wymyślonych przez Astrid, ukazuje ich genezę, co dla mnie jest spojrzeniem na książki Astrid z zupełnie innej perspektywy.

Biografka przede wszystkim skupia sie na dzieciństwie Astrid, ale w drugiej części książki wyłapuje najważniejsze punkty zwrotne w życiu pisarki. Okazuje się, że nie zawsze było kolorowo, bywały momenty trudne, ale też takie, gdy Astrid musiała głośno powiedzieć swoje zdanie, choć na co dzień unikała mediów. Sława Lindgren rozwijała się w ogromnym tempie. Ciekawe jest to, jak Strömstedt śledzi fenomen popularności w różnych krajach i analizuje dlaczego Rosjanie pokochali akurat „Karlssona z Dachu", podczas gdy Niemcy zapałali miłością do innych książek.

Strömstedt pisze również o poglądach politycznych swej bohaterki, przypomina dyskusję, która rozpętała się po publikacji „Pamperipossy w Monachium", w której Astrid ostro potępiła politykę ówczesnego ministra finansów. Po tej publikacji pisarka stała się niekwestionowanym autorytetem opiniotwórczym. Jako jedna z pierwszych Szwedek, gdy wyjechała do Ameryki (a było to jeszcze przed działalnością Marcina Luthera Kinga i ruchów wyzwoleńczych), głośno zaczęła mówić o prześladowaniach Afroamerykanów, angażowała się również we wszelkiego rodzaju akcje charytatywne.

„Astrid Lindgren. Opowieść o życiu i twórczości" to biografia ukazująca pisarkę na różnych płaszczyznach. Dzięki licznym anegdotkom z życia rodzinnego, otrzymujemy konteksty interpretacyjne do twórczości Lindgren, ale też poznajemy pisarkę jako osobę ciepłą, nieco czasami zagubioną i tęsknie spoglądającą w przeszłość. Nostalgiczna to trochę opowieść, opowiadająca również o odchodzących do lamusa obyczajach.